1. Thoái vốn là gì?
Thoái vốn là cách mà các cá nhân hoặc tổ chức muốn rút vốn đầu tư của mình ra khỏi một doanh nghiệp hoặc một lĩnh vực cụ thể. Đây là một phần của chiến lược tái cấu trúc công ty, có thể do áp lực từ xã hội hoặc quyết định chính sách.
Thoái vốn trong doanh nghiệp có nhiều nguyên nhân khác nhau, và từng nguyên nhân sẽ đòi hỏi phương hướng giải quyết khác nhau. Hiện tượng này có thể gây phiền toái cho doanh nghiệp chủ quản hoặc mang lại cơ hội thay đổi tích cực.
Thuật ngữ thoái vốn thường chỉ quá trình giảm bớt tài sản vì mục đích nào đó.
2. Các hình thức thoái vốn hiện nay
Trên thị trường hiện tại có 3 loại giảm vốn phổ biến.
Thoái vốn Nhà nước: Chính phủ hoặc tổ chức Nhà nước bán/thanh lý hoặc rút vốn đầu tư khỏi các công ty con, tạo điều kiện phân bổ lại nguồn lực vào nơi hoạt động hiệu quả hơn hoặc cho dự án do Chính phủ tài trợ. Hoạt động thoái vốn Nhà nước thúc đẩy sự phát triển của thị trường chứng khoán.
Cổ phiếu thoái vốn: Công ty mẹ phân phối cổ phiếu từ các công ty con cho cổ đông. Cổ phiếu này vẫn được giao dịch trên sàn chứng khoán như bình thường.
Một cá nhân hoặc tổ chức đầu tư vào một công ty cổ phần, sau đó họ bán lại khoản đầu tư của mình cho cá nhân hoặc tổ chức khác.
Có những hình thức giảm vốn sau:
Phân chia: Phương thức phân chia vốn phục vụ cho các giao dịch không sử dụng tiền mặt, và những giao dịch này sẽ không phải chịu thuế. Điều này xảy ra khi công ty mẹ chia cổ phiếu cho công ty con, làm cho công ty con trở thành một đơn vị độc lập và có khả năng thực hiện giao dịch trên thị trường chứng khoán.
Công ty mẹ bán một phần cổ phần kiểm soát của công ty con trên thị trường chứng khoán để thu hồi vốn. Hình thức này giúp các công ty tài trợ cung cấp cơ hội tăng trưởng cho công ty con.
Công ty mẹ chủ động bán một số tài sản của công ty con như bất động sản, thiết bị máy móc hoặc bán công ty con cho một bên khác.
Hiện tại có ba cách để doanh nghiệp thoái vốn.
3. Nguyên nhân của việc thoái vốn
Việc rút vốn không chỉ mang tính tiêu cực mà còn phải được đánh giá dựa trên nhiều yếu tố khác nhau. Rút vốn có thể được thực hiện do sự chủ động của doanh nghiệp hoặc bị buộc phải thực hiện. Có thể liệt kê các nguyên nhân chủ yếu như sau:
Doanh nghiệp thường chọn thoái vốn bằng cách bán các bộ phận kinh doanh không phải là hoạt động cốt lõi. Điều này giúp doanh nghiệp tập trung vào các hoạt động quan trọng và mang lại lợi nhuận cao hơn.
Doanh nghiệp thoái vốn có lý do thứ hai là để tạo nguồn vốn nhất định bằng cách bán cổ phần, tài sản… Nếu một hoạt động kinh doanh nào không đạt được hiệu quả như kỳ vọng, nhà đầu tư sẽ quyết định thoái vốn để bảo đảm lợi ích.
Khi tài sản cá nhân của một công ty có tổng giá trị thanh lý lớn hơn giá trị thị trường của tài sản kết hợp, điều này khuyến khích các công ty tiến hành bán bớt những tài sản có giá trị cao hơn trong quá trình thanh lí thay vì giữ lại chúng.
Doanh nghiệp bị áp lực từ xã hội, chính trị, cổ đông, cũng có thể quyết định thoái vốn.
4. Doanh nghiệp cần làm gì khi bị thoái vốn?
Để đối mặt với những tác động của việc rút vốn, doanh nghiệp cần thực hiện những biện pháp cần thiết.
Công bố thông tin đúng thời điểm: Việc công bố thông tin đúng thời điểm và chính xác là rất quan trọng để tránh tình trạng không tốt xảy ra trong công ty và với đối tác. Hãy lựa chọn phương thức công bố để tìm ra giải pháp và kế hoạch ổn định tình hình công ty.
Vi phạm Quy định của Luật Doanh nghiệp, công bố việc thoái hóa vốn trên trang thông tin điện tử và các ấn phẩm, niêm yết công khai tại trụ sở chính và các điểm kinh doanh của công ty trong 36 giờ sau khi có quyết định thoái vốn.
Doanh nghiệp cần tiết lộ hoạt động rút vốn với công chúng.
Chủ động nghiên cứu: Việc rút vốn luôn được đề ra trong kế hoạch, do đó chủ rút vốn cần tìm hiểu những yếu tố gây rút vốn để khắc phục ngay lập tức.
Nếu cổ đông chiến lược quyết định thoái vốn bằng cách bán cổ phần cho đối tác khác, doanh nghiệp sẽ không cần phải tìm đối tác mới để thay thế. Tuy nhiên, doanh nghiệp cần tiến hành nghiên cứu về đối tác mới để có thể lập kế hoạch hợp tác phù hợp.
Tái phân phối nguồn vốn: Tự đặt ra một chiến lược cụ thể sẽ hỗ trợ công ty trong việc tăng cường vốn hoặc đầu tư một cách hiệu quả.
Tập trung quản lý kinh doanh: Tập trung vào lĩnh vực chủ chốt để giúp doanh nghiệp đạt được sự ổn định và thu hút nhà đầu tư mới.
5. Câu chuyện thoái vốn tại Việt Nam
Dòng tiền đang được hút vào thị trường chứng khoán Việt Nam, tạo điều kiện thuận lợi cho các thương vụ thoái vốn Nhà nước diễn ra suôn sẻ hơn trong trung – dài hạn.
Quốc hội đã thông qua một trong những nhiệm vụ, giải pháp trong Nghị quyết “Kế hoạch phát triển kinh tế năm 2022”, đó là cơ cấu lại, nâng cao hiệu quả hoạt động của doanh nghiệp Nhà nước. Điều này bao gồm việc thoái vốn, cổ phần hóa và sắp xếp lại các đơn vị sự nghiệp công lập.
Chính phủ rút vốn để tăng cường hiệu suất hoạt động.
Theo đánh giá của chuyên gia, việc rút vốn Nhà nước và cổ phần hóa thành công sẽ mang lại nhiều lợi ích cho doanh nghiệp và thị trường chứng khoán. Thị trường chứng khoán sẽ mở rộng với sự tăng số lượng doanh nghiệp niêm yết và vốn hóa thị trường.
Vingroup đã thực hiện nhiều hoạt động thoái vốn ấn tượng, bao gồm giải thể Vinpro, sáp nhập Adayroi, chuyển nhượng Vinmart, Vinmart+ và VinEco cho Masan. Sau đó, Vingroup cũng đã sáp nhập sàn thương mại điện tử Adayroi vào VinID. Kết thúc phiên giao dịch, giá cổ phiếu VRE đã tăng lên 32.400 đồng/cổ phiếu.
Vingroup đã mang lại thành công đáng kể. Tập đoàn này đã đạt được thành công chủ yếu trong lĩnh vực bất động sản, với chất lượng hàng đầu. Trước đây, khoảng từ 5-7 năm trước, thị trường bán lẻ đã là một thị trường hứa hẹn, nhưng cạnh tranh cao đến từ các cửa hàng tạp hóa và kinh doanh trực tuyến. Do đó, chiến lược thoái vốn của Vingroup đã đóng góp vào thành công này.
Vingroup đang chứng tỏ thành công trong việc tập trung vào các lĩnh vực hiệu quả hơn cho đến thời điểm hiện tại.
Việc thoái vốn khỏi các khoản đầu tư ngoại ngành và cổ phần hóa cũng được các ngân hàng và Chính phủ thực hiện. Thoái vốn không chỉ xảy ra trong ngành ngân hàng thương mại mà còn diễn ra rộng rãi trong mọi lĩnh vực và ngành nghề.
TOPI hy vọng rằng thông tin về việc thoái vốn sẽ giúp các bạn hiểu rõ hơn về nguyên nhân, các hình thức và cách ứng phó khi doanh nghiệp của bạn hoặc đối tác của bạn đối mặt với tình huống thoái vốn.
