Xe môtô côn tay là gì?
Xe côn tay là loại xe có hệ thống ly hợp hoạt động bằng tay, nghĩa là trên bên trái tay lái xe có cần côn, ta có thể bóp nó để ngắt và thả ra để đóng ly hợp. Với những ưu điểm về hiệu suất và tốc độ, côn tay, còn được gọi là ambrayage tay, trở thành sự lựa chọn phổ biến trên các dòng xe thể thao và trong các giải đua xe mô tô trên toàn cầu.
Có thể nói, chiếc Yamaha Exciter đang là loại xe côn tay phổ biến nhất tại Việt Nam hiện nay. Ngoài Exciter, Suzuki cũng có những mẫu xe Axelo, Raider và EN-150A, trong khi Honda có CBR150 và CBR250. Ngoài ra, hầu hết các dòng xe PKL cũng được trang bị hệ thống côn tay.
Chạy xe côn tay không phải là điều khó khăn, chỉ cần hiểu rõ 2 quy tắc cơ bản và thực hành trong vài giờ, bạn có thể điều khiển xe côn tay. Tuy nhiên, để thực sự thành thạo việc điều khiển xe, bạn cần luyện tập nhiều hơn. Hôm nay, tôi sẽ chia sẻ một số kinh nghiệm về việc chạy xe côn tay.
Có 2 quy tắc cần nhớ khi lái xe côn tay.
1. Khi muốn vào số, hãy bóp côn nhanh và quyết định. Trong trường hợp ngược lại, khi muốn cho xe chạy, hãy nhả côn từ từ để tránh tình trạng xe bị giật. Điều này có thể xảy ra nếu xe mạnh, hoặc nếu đang ở số lớn, hoặc nếu xe yếu.
Lúc trước mình đi học lái xe ô tô thì thầy có dạy một câu đó là “Côn ra thì ga vào.” Nghĩa là khi tay trái nhả côn thì đồng thời tay phải phải tăng ga. Các bạn mới tập chạy xe côn tay cũng cần nhớ câu này. 
2. Xe sẽ chạy ở số tương ứng với vận tốc của nó. Nếu xe chạy chậm, vận tốc nhỏ, thì cần chuyển xuống số nhỏ để tránh xe bị tắt máy và tiết kiệm xăng. Các mức tốc độ cần lưu ý khi chọn số là:
0 – 10 km/h di chuyển ở số 1.
10 – 30 km/h di chuyển ở vận tốc số 2.
30 – 50 km/h đi với tốc độ số 3.
50 – 80 km/h đi vào số 4.
Vượt quá tốc độ 80 km/h đi số 5 hoặc 6 (nếu có).
3. Hầu hết xe mô tô sử dụng hộp số côn tay có cấu trúc 1 thì dậm tới, và các cấp còn lại là móc ngược, hoặc dậm nửa sau của cần số xuống. Khi trả số, chúng ta thực hiện ngược lại.
Thực hành:.
Bắt đầu:
Trước khi nổ máy, hãy trả số về 0. Sau khi nổ máy, hãy bóp côn và đạp cần số để chuyển vào số 1. Nhả từ từ côn, cho đến khi cảm nhận được sự chồm xe về phía trước. Nhẹ nhàng nhích ga và bắt đầu di chuyển.
Những người mới tập lái xe côn nên điều chỉnh ga-răng-ti lớn hơn một chút để tránh tình trạng tắt máy. Tuy nhiên, khi đã thành thạo, họ nên điều chỉnh lại mức cân bằng.
2. CHUYỂN ĐỔI SỐ VÀ TRỞ LẠI SỐ.
Sau khi xe đã di chuyển một quãng đường và đạt tốc độ đủ để chuyển số, bạn cần bóp côn và nhả hết ga. Sau đó, bạn cần móc ngược cần số về sau (hoặc đạp nửa sau) để vào số 2. Đồng thời, cũng cần nhả côn nhịp nhàng tương tự khi xuất phát.
Khi chuyển số trên xe côn tay, có hai lỗi phổ biến mà người ta thường gặp phải. Lỗi đầu tiên là khi nhả côn quá nhanh, xe sẽ bị giật mạnh. Lỗi thứ hai là khi nhả côn chậm, xe sẽ có hiện tượng hơi bị đuối đà hoặc giật giật.
Chúng ta cũng cần thực hiện những thao tác tương tự khi muốn thay đổi số. Điều này bao gồm việc giữ nút côn và đạp về số mong muốn. Khi thực hiện hành trình đạp, chúng ta sẽ thực hiện các thao tác ngược lại so với khi sang số. Ví dụ, nếu muốn từ số 4 chuyển đến số 3, chúng ta sẽ đạp cần số về phía trước.
3. TRẢ VỀ SỐ KHÔNG.
Để đưa xe về số 0, bạn cần bóp côn và dậm hết cần số về phía trước, khi đó hộp số sẽ ở cấp số 1. Sau đó, nhẹ nhàng móc 1/2 cần số về phía sau, xe sẽ trở về số 0. Lưu ý, nếu bạn đang dừng ở ga-răng-ti, hơi vặn nhẹ tay ga sẽ giúp xe dễ trở về số hơn.
Nếu bạn quen lái xe, bạn có thể trở lại số 0 ngay ở cấp số 2. Đó có nghĩa là khi xe đang ở số 2, bạn chỉ cần đạp cần số 1/2 hành trình về phía trước, xe sẽ chuyển về số 0.
Khi trả số, cần chú ý đến tốc độ và cấp số để tránh việc xe bị ghì lại khi giảm số quá nhanh trong khi vẫn đang ở tốc độ cao. Đối với những người đã quen với xe tay côn, đây cũng là một phương pháp giảm tốc độ mà không cần sử dụng phanh.
4. CHÚ Ý.
Khi xe dừng hoàn toàn, chúng ta cần đẩy cần số về số 0 trước khi nhả tay côn. Nếu nhả côn ngay khi vẫn còn số, xe có thể bị chết máy. Ví dụ, khi dừng xe ở đèn đỏ và vận tốc của xe là 0 km/h, chúng ta cần đẩy cần số về 0. Khi khởi động lại, chúng ta sẽ đẩy cần số lên số 1. Tuy nhiên, nếu bạn muốn giữ cần số ở số 1, bạn cần bóp và giữ côn bằng tay phải.
Khi xe đang di chuyển, bạn có thể nắm nắm tay ga và thả hết côn để xe tiếp tục di chuyển một khoảng đường nhỏ. Trong thời gian này, hệ thống ly hợp sẽ không hoạt động và động cơ sẽ không truyền động. Nếu bạn không thả côn, xe sẽ tiếp tục di chuyển cho đến khi hết đà thì dừng lại.
Có thể nghe một số người nói là có thể vào số ngay cả khi không cần bóp côn. Tuy nhiên, cách này chỉ dành cho những người đã quen với việc đi xe côn tay. Đối với người mới chạy xe côn tay, nên sử dụng côn khi vào số để tránh làm mòn các chi tiết của hộp số và bố nồi, và có thể gây vỡ hộp số nếu may mắn xấu.
Người mới học lái xe côn nên chọn xe có dung tích nhỏ để đảm bảo an toàn. Không nên chọn những chiếc mô tô PKL dung tích 800cc hoặc 1000cc vì chúng mạnh và nặng, khó điều khiển. Nếu không quen điều khiển, có thể gây tai nạn.
Việc tăng cường việc chạy xe sẽ giúp bạn có khả năng điều khiển chiếc xe tốt hơn. Kỹ năng kết hợp giữa côn và ga cũng sẽ trở nên mượt mà hơn thông qua việc thực hành đều đặn. Chúc bạn có những chuyến đi vui vẻ và an toàn.
