Cơm mẻ, hay còn được gọi là mẻ, là một loại gia vị truyền thống trong ẩm thực Việt Nam. Với hương vị chua dịu và thơm đặc trưng, nó được sử dụng để làm cho một số món ăn quen thuộc trở nên thêm hấp dẫn như: trâu nhúng mẻ, rượu mận, cá kho riềng mẻ, cá lóc nấu mẻ, canh chua mẻ,…
Bạn có thể dễ dàng tìm mua cơm mẻ tại các chợ hoặc cửa hàng nhỏ chuyên bày bán các loại đồ khô và dưa muối. Tuy nhiên, theo các chuyên gia, nếu cách lên men không đúng, cơm mẻ sẽ bị nấm mốc và vi khuẩn tấn công, có thể gây nguy hiểm cho sức khỏe và tăng nguy cơ mắc bệnh ung thư.
Lý do bạn nên học cách làm cơm mẻ là để đảm bảo an toàn. Khi bạn tự làm, bạn sẽ chắc chắn rằng sử dụng cơm sạch. Bạn cũng đảm bảo rằng ủ mẻ bằng những dụng cụ, chum vại sạch sẽ.
Nếu bạn đọc qua bài viết này, bạn sẽ được biết về những cách đơn giản và dễ dàng để làm cơm mẻ. Tuy nhiên, trước hết, tôi sẽ giới thiệu cho bạn một số lợi ích của mẻ chua trong ẩm thực và sức khỏe.
Cơm mẻ là gì – Tác dụng của việc ăn cơm mẻ chua
Cảnh báo nguy hiểm nếu ăn phải cơm mốc chua không đảm bảo vệ sinh.
Theo Afamily, việc sử dụng mẻ chua để nấu ăn không chỉ làm món ăn thêm ngon mà còn có thể gây ra những tác hại không ngờ đối với sức khỏe, đó là:
Đối với việc chế biến mẻ, rất quan trọng là phải sử dụng các dụng cụ và nguyên liệu sạch sẽ. Nếu không, có nguy cơ gây hại cho sức khỏe, thậm chí có thể gây ung thư. Do đó, cần đảm bảo rằng nguồn mẻ được sử dụng là thực sự “sạch” trước khi chế biến thức ăn.
Cơm mẻ là gì – Tác dụng của Cơm mẻ chua trong tiêu hóa
Trong thành phần của mẻ, có một con mẻ chứa nhiều axit amin, đây là một nguồn dinh dưỡng rất tốt cho chúng ta.
Nấm men là thành phần thứ hai trong cơm mẻ, chúng chứa nhiều vitamin và đạm, cũng là một nguồn dinh dưỡng hữu ích.
Các vi khuẩn lactic là thành phần chính và cũng là nguyên nhân tạo nên vị chua trong mẻ. Chúng có khả năng biến đổi tinh bột thành đường và đường thành axit lactic. Axit này mang vị chua, tạo nên vị chua tự nhiên của mẻ.
Cơm mẻ có tác dụng kích thích hệ tiêu hóa bằng cách tạo ra vi khuẩn lactic. Điều này làm cho môi trường trong tiêu hóa có độ pH thấp và ngăn chặn sự phát triển của các vi khuẩn gây hại trong đường ruột.
Ăn cơm nếp không chỉ cung cấp chất dinh dưỡng cho cơ thể mà còn giúp duy trì sức khỏe tiêu hóa.
Cơm mẻ là gì? Nó là đặc trưng của ẩm thực miền Bắc
Không có cơm mẻ, một số món ăn đất Bắc sẽ không thể thể hiện hết hương vị của chúng. Ví dụ, món rượu mận sẽ chỉ trở thành một món thịt chó kho đơn thuần nếu không có cơm mẻ.
Cơm mẻ với hương vị chua dịu và beo béo tạo nên một sự hấp dẫn đặc biệt cho món ăn. Khi kết hợp với riềng, nó mang đến một mùi thơm béo hấp dẫn, kích thích vị giác và làm cho bữa cơm hàng ngày trở nên ngon hơn.
Trong những ngày nắng chói chang, mẻ góp phần làm cho bữa cơm trở nên nhẹ nhàng hơn. Mọi người sẽ không cảm thấy ngán ngẩm khi ăn cơm. “Mẻ giúp kích thích vị giác, làm cho món ăn thêm ngon miệng, đồng thời còn giúp tiêu hóa tốt.”
Bây giờ, bạn đã hiểu được tác dụng rất tốt của cơm nguội rồi. Hãy học cách làm nó tại nhà ngay nhé!
Cơm mẻ là gì – Cách làm cơm mẻ rất đơn giản
Làm mẻ rất đơn giản. Đầu tiên, bạn cần chuẩn bị những đồ dùng để làm mẻ như chum, vại, hũ thủy tinh, bình sành sứ… Một vài điều cần nhớ là:
Sau khi bạn đã lựa chọn được công cụ chứa, tiến hành nấu cơm mẻ bằng một trong ba phương pháp sau đây:
Cơm mẻ là gì – Cách 1: Nuôi mẻ từ mẻ cái
Một cách đơn giản là lấy một ít cơm nguội và đặt vào đáy hũ chứa, sau đó tiếp tục thêm cơm nguội vào để tạo thành mẻ mới. Số lượng cơm nguội có thể nhiều hoặc ít tùy thuộc vào số lượng mẻ đã có.
Sau khi đậy nắp lại (không cần đậy chặt kín), để trong khoảng 1 tuần để cơm nguội chua và nát từ từ. Khi cơm có màu trắng đục giống sữa và mùi chua dịu nhẹ, mẻ đã được ủ và có thể sử dụng.
Lúc này, nếu ta nhìn kỹ, sẽ thấy trên thành hũ có nhiều con mẻ nhúc nhích. Lấy ra và đặt lên ngón tay, ta sẽ cảm nhận được sự nhồn nhột trên da. Ta có thể ngửi và nhìn để nhận biết chất lượng và độ ngấu của mẻ. Tuy nhiên, nếu chưa có kinh nghiệm, nên lấy một ít ra chén, rây nhẹ và nếm thử.
Đảm bảo lượng mẻ cái phải sạch để tránh nuôi lớn vi khuẩn gây hại thay vì nuôi mẻ. Cách làm này khá đơn giản.
Cơm mẻ là gì – Cách 2: Dùng cơm nguội và nước cơm để làm cơm mẻ
Bước 1 – Nấu cơm: Rửa sạch gạo, sau đó nấu cơm như bình thường để cơm chín. Hãy nhớ thêm nước nhiều hơn so với cách nấu cơm thông thường. (Giống như cách các bà mẹ xưa nấu cơm, họ thường thêm rất nhiều nước. Khi cơm sôi, họ sẽ lấy phần nước cơm dùng cho con trẻ, như một loại sữa thay thế).
Bước 2 – Lấy nước cơm: Khi cơm đã sôi, lấy phần nước cơm ra riêng để nguội.
Bước 3 – Lấy cơm chín để nguội: Sau khi nước cơm đã được chắt, tiếp tục đun nấu trên lửa nhỏ cho đến khi cơm chín. Sau đó, múc cơm ra khỏi nồi và để nguội.
Bước 4 – U cơm mẻ: Lấy cơm nguội đặt vào bình. Đổ nước cơm lên sao cho nước che phủ hết mặt cơm. Nếu nước cơm không đủ, có thể thêm một ít nước ấm. Sau đó, đậy kín nắp bình thủy tinh. Để ủ trong khoảng 2 tuần, sau đó mở nắp và kiểm tra. Nếu có mùi thơm và chua đặc trưng, thì cơm đã chín thành mẻ và có thể sử dụng.
Cơm mẻ là gì – Cách 3: Làm cơm mẻ bằng cơm nguội và sữa chua
Bước 1: Lấy một muỗng canh sữa chua, để ở nhiệt độ phòng từ sáng đến chiều để men chua phát triển.
Bước 2: Sẵn sàng một cái chén, hòa cơm nát ấm vào chén, kết hợp với 1 muỗng cà phê đường và một ít nước ấm. Tiếp theo, trộn đều và đậy kín với sữa chua đã lên men.
Bước 3: Tiếp theo, hãy cho hỗn hợp cơm nát đã trộn vào nồi cơm điện. Hãy chuyển chế độ sang Warm để giữ ấm (chế độ này được sử dụng khi cơm đã sôi và giúp giữ ấm). Hãy để trong vòng 2 ngày trước khi lấy cơm ra để kiểm tra. Nếu cơm có mùi chua dịu thì đó là thành công.
Chú ý trong quá trình nấu cơm mẻ và sử dụng mẻ.
Mẹo nhỏ khi làm Cơm mẻ là gì
Để tránh việc giải phóng các độc tố trong nhựa, nên sử dụng lọ, hũ thủy tinh, sành, hoặc sứ để đựng mẻ thay vì sử dụng lọ nhựa.
Khi thực hiện mẻ, cần chú ý vệ sinh tay và dụng cụ để đảm bảo mẻ sạch, không bị tác động bởi vi khuẩn gây nấm mốc.
Khi phát hiện lọ mẻ bị nấm mốc, hãy loại bỏ nó ngay lập tức để tránh tình trạng mất thẩm mỹ và ngăn chặn vi khuẩn nấm độc hại lây lan sang các thực phẩm khác. Đồng thời, tránh để lọ mẻ trong nhà bếp để không gây mùi khó chịu.
