22/05/2023 
Chậm kinh là triệu chứng phổ biến nhất của việc mang thai sớm, tuy nhiên không phải lúc nào chậm kinh cũng do mang thai. Có những nguyên nhân nào gây ra sự trễ kinh ở phụ nữ? Liệu tình trạng này có ảnh hưởng gì không?
Một chu kỳ kinh nguyệt bắt đầu từ ngày đầu tiên của một kỳ kinh nguyệt và kết thúc vào ngày đầu tiên của kỳ kinh nguyệt tiếp theo. Trung bình, một chu kỳ kinh nguyệt kéo dài khoảng 28 ngày, nhưng chu kỳ từ 21 đến 35 ngày vẫn được coi là bình thường.
Chậm kinh là gì?
Chậm kinh, hay còn gọi là trễ kinh, là tình trạng kinh nguyệt bất thường ở phụ nữ, khi đã đến kỳ hành kinh nhưng vẫn chưa thấy xuất hiện kinh nguyệt. Thông thường, nếu sau 35 ngày kể từ kỳ kinh nguyệt gần nhất mà chị em vẫn chưa có kinh nguyệt trở lại, thì được xem là trễ kinh. Những trường hợp không thấy xuất hiện kinh nguyệt trong 3 kỳ kinh liên tiếp mà không mang thai được gọi là vô kinh. (1).
Nguyên nhân gây chậm kinh
Khi bắt đầu có kinh nguyệt (tuổi dậy thì) và khi cơ thể bước sang tuổi mãn kinh, có hai thời điểm gây ra sự không đều trong chu kỳ kinh nguyệt ở nữ giới. Trải qua những giai đoạn này, chu kỳ kinh nguyệt có thể trở nên không đều và có thể gây ra chậm kinh.
Trong giai đoạn đầu của tuổi dậy thì, việc có chu kỳ kinh nguyệt không đều không phải là điều bình thường. Nữ giới có thể gặp tình trạng kinh nguyệt không đều trong 3 năm vì buồng trứng chưa thể giải phóng trứng đều hàng tháng do nồng độ hormone chưa ổn định.
Nếu không thuộc vào 2 nhóm trên, hiện tượng trễ kinh có thể bắt nguồn từ 14 nguyên nhân sau đây:
1. Mang thai
Nguyên nhân gây trễ kinh phổ biến nhất là khi mang thai. Nếu chị em có trễ kinh khoảng 1 tuần sau khi quan hệ tình dục mà không sử dụng biện pháp bảo vệ, có khả năng cao là chị em đã có thai.
Chị em có thể xác định việc mang thai bằng cách sử dụng que thử thai tại nhà hoặc đến cơ sở y tế để xét nghiệm máu và đo nồng độ beta hCG.
Khi bị trễ kinh, chị em có thể sử dụng que thử thai tại nhà hoặc đến cơ sở y tế để xét nghiệm máu và xác định có mang thai hay không, đây là một trong những dấu hiệu của mang thai sớm.
2. Cho con bú
Phụ nữ có thể trải qua kinh ít, chu kỳ kinh nguyệt không đều hoặc thậm chí không có kinh nguyệt trong suốt thời gian cho con bú, đặc biệt là khi cho con bú hoàn toàn bằng sữa mẹ. Do đó, nhiều phụ nữ cho rằng việc cho con bú có thể được coi là một phương pháp tránh thai.
Mặc dù con bú có thể làm cho khả năng mang thai giảm đi, nhưng trong thời gian này vẫn có thể xảy ra rụng trứng, nghĩa là vẫn có khả năng thụ tinh nếu có quan hệ tình dục. Để tránh mang thai quá sớm, tốt nhất là mẹ nên tìm ý kiến từ bác sĩ để biết cách sử dụng phương pháp ngừa thai phù hợp.
3. Căng thẳng hoặc stress kéo dài
Hệ thống phức tạp bao gồm các cấu trúc não (vùng dưới đồi và tuyến yên), buồng trứng, tử cung và tuyến giáp đóng vai trò trong việc điều chỉnh chu kỳ kinh nguyệt. Căng thẳng có thể ảnh hưởng đến vùng dưới đồi và gây trở ngại cho quá trình điều hòa kinh nguyệt. Tình trạng rối loạn kinh nguyệt sẽ trở nên nghiêm trọng hơn khi mức độ căng thẳng gia tăng.
Để tránh căng thẳng và stress, chị em nên giữ lối sống tích cực, vui vẻ và lạc quan. Khi mức độ căng thẳng giảm, cơ thể sẽ trở lại trạng thái bình thường và chu kỳ kinh nguyệt sẽ ổn định. Tuy nhiên, nếu căng thẳng kéo dài và kinh nguyệt mất từ 3 kỳ trở lên, chị em cần đến bác sĩ chuyên khoa để tìm nguyên nhân và được can thiệp kịp thời.
4. Giảm cân quá mức
Sự giảm cân nhanh chóng do ăn kiêng hoặc tập luyện quá sức có thể ảnh hưởng đến chu kỳ kinh nguyệt. Khi cơ thể thiếu chất béo và các chất dinh dưỡng, hormone không thể được sản xuất đúng mức, gây ra rối loạn trong chu kỳ kinh hoặc thậm chí làm ngừng hoàn toàn kinh nguyệt. Điều chỉnh chế độ ăn uống và duy trì cân nặng ổn định sẽ giúp đảm bảo sự ổn định của chu kỳ kinh nguyệt.
5. Thừa cân hoặc béo phì
Tình trạng sụt cân đột ngột hoặc thừa cân, béo phì có thể tác động đến nội tiết tố trong cơ thể và gây ra những biến đổi không bình thường trong chu kỳ kinh nguyệt.
Béo phì có thể dẫn đến việc sản xuất quá nhiều Estrogen trong cơ thể, gây ra sự không bình thường trong chu kỳ kinh nguyệt và thậm chí có thể làm ngừng kỳ kinh hoàn toàn. Khi xác định rằng thừa cân hoặc béo phì là nguyên nhân gây chậm kinh, bác sĩ khuyến khích chúng ta thay đổi lối sống lành mạnh, áp dụng chế độ ăn uống khoa học và tập luyện thể dục một cách điều độ, giữ cân nặng ở mức cân đối để giúp chu kỳ kinh nguyệt trở lại đều đặn.
6. Tập thể dục quá sức
Luyện tập vận động thể thao với cường độ cao có thể tạo áp lực lên cơ thể và gây mất cân bằng nội tiết tố nữ, dẫn đến việc trễ kinh thường xuyên ở các vận động viên nữ.
7. Hội chứng buồng trứng đa nang (PCOS)
Buồng trứng đa nang làm cho cơ thể sản xuất nội tiết tố nam, gọi là Androgen, nhiều hơn, gây ra sự rối loạn nội tiết tố ở phụ nữ, hình thành những u nang trong buồng trứng, làm cho quá trình rụng trứng không diễn ra thường xuyên hoặc ngừng hoàn toàn.
Khi buồng trứng đa nang phát triển chậm, việc phát hiện và điều trị sớm là cần thiết để bảo vệ sức khỏe của phụ nữ. Những tác động xấu có thể xảy ra bao gồm mất cân bằng hormone, tăng nguy cơ mắc các bệnh nguy hiểm như đái tháo đường, tim mạch và suy giảm khả năng sinh sản.
8. Mắc bệnh phụ khoa
Có một số bệnh phụ khoa như u xơ tử cung, viêm lộ tuyến tử cung, viêm buồng trứng, suy buồng trứng… Có thể gây trễ kinh cho chị em. Để phát hiện nguyên nhân gây trễ kinh do bệnh phụ khoa, chị em cần chú ý quan sát và theo dõi các triệu chứng kinh nguyệt như lượng máu kinh nhiều hay ít, có vón cục hay không… Để phát hiện sớm những dấu hiệu bất thường, đi khám và điều trị kịp thời.
9. Mắc các bệnh mạn tính
Các bệnh mạn tính như đái tháo đường hoặc Celiac cũng có thể gây ảnh hưởng đến chu kỳ kinh nguyệt. Cụ thể, sự thay đổi lượng đường trong máu có thể tác động đến nội tiết tố, do đó, việc kiểm soát không tốt tình trạng đường huyết có thể gây ra sự bất thường trong kỳ kinh nguyệt.
Bệnh Celiac gây tổn thương ruột non, ảnh hưởng đến khả năng hấp thụ chất dinh dưỡng quan trọng trong cơ thể, dẫn đến chu kỳ kinh nguyệt không đều hoặc chậm kinh. Ngoài ra, các bệnh lý mạn tính khác như hội chứng Cushing, hội chứng Asherman, tăng sản thượng thận bẩm sinh cũng có thể gây rối loạn kinh nguyệt.
10. Sử dụng biện pháp tránh thai
Khi bắt đầu hoặc ngừng sử dụng một phương pháp tránh thai nội tiết nào đó, có thể xảy ra những rối loạn kinh nguyệt. Ví dụ, thuốc tránh thai chứa hormone Estrogen và Progestin có thể ngăn buồng trứng giải phóng trứng. Ở một số người, việc ngừng uống thuốc tránh thai có thể kéo dài từ 3-6 tháng để chu kỳ kinh nguyệt trở lại bình thường. Các phương pháp tránh thai khác như cấy hoặc tiêm cũng có thể gây trễ kinh.
11. Sử dụng chất kích thích
Uống nhiều rượu bia và hút thuốc lá thường xuyên là một trong những nguyên nhân gây rối loạn kinh nguyệt. Nguyên nhân này xuất phát từ chất nicotine có trong thuốc lá và khói thuốc gây tác động xấu đến các cơ quan trong vùng chậu, làm giảm sự phân phối oxy đến khu vực này và ảnh hưởng đến nội mạc tử cung. Vì vậy, chúng tôi khuyến nghị chị em hãy tuân thủ một lối sống lành mạnh, tránh xa các chất kích thích để bảo vệ sức khỏe của mình.
12. Tác dụng phụ của thuốc
Một số loại thuốc điều trị bệnh lý như chống loạn thần, chống trầm cảm, tuyến giáp, hóa trị liệu… Có thể gây tác dụng phụ ảnh hưởng đến chu kỳ kinh nguyệt. Chị em nên liên hệ ngay với bác sĩ để thảo luận về các tác dụng phụ và nhận chỉ định thuốc điều trị phù hợp.
13. Mãn kinh sớm
Phần lớn phụ nữ thường bắt đầu giai đoạn mãn kinh khi họ đạt độ tuổi từ 45 đến 55 tuổi. Nếu các triệu chứng xuất hiện khi phụ nữ mới chỉ ở độ tuổi khoảng 40 tuổi hoặc trước đó, được coi là mãn kinh sớm, có thể làm chậm quá trình kinh nguyệt và cuối cùng dẫn đến ngừng kinh hoàn toàn.
Nếu bạn dưới 40 tuổi và gặp phải chậm kinh, hãy đến cơ sở y tế để được kiểm tra và thảo luận với bác sĩ chuyên môn. Mặc dù việc phẫu thuật cắt bỏ buồng trứng có thể gây ra tình trạng suy buồng trứng sớm, nhưng cũng có nhiều nguyên nhân khác như rối loạn di truyền hoặc tình trạng tự miễn dịch.
14. Các vấn đề ở tuyến giáp
Tuyến giáp có vai trò quan trọng trong việc điều chỉnh sự trao đổi chất trong cơ thể. Nếu tuyến giáp hoạt động quá mạnh hoặc yếu, có thể gây ra mất cân bằng nồng độ hormone, dẫn đến tình trạng trễ kinh hoặc mất kinh. Thường thì các vấn đề liên quan đến tuyến giáp được điều trị bằng phương pháp nội khoa, và sau khi điều trị, chu kỳ kinh nguyệt sẽ trở lại ổn định.
Bạn có biết: Chậm kinh bao nhiêu ngày thì bình thường?
Dấu hiệu bị trễ kinh
Dấu hiệu chính của trễ kinh là kinh nguyệt không xuất hiện đúng chu kỳ như bình thường. Ngoài ra, tùy thuộc vào nguyên nhân gây trễ kinh, chị em có thể gặp các triệu chứng khác nhau như sau: (4).
Bị trễ kinh có sao không?
Kinh nguyệt được coi như một gương phản ánh tình trạng sức khỏe sinh sản của phụ nữ. Vì vậy, nhiều chị em phụ nữ lo lắng nếu kinh nguyệt chậm. Khi phát hiện chu kỳ kinh nguyệt không đều hoặc trễ kinh và đã xác định không mang thai, chị em nên thăm khám sớm để tìm nguyên nhân và điều trị kịp thời. Điều này giúp tránh những biến chứng nguy hiểm đến sức khỏe và khả năng sinh sản do bệnh lý gây ra.
Khi nào nên đến gặp bác sĩ?
Có thể xảy ra tình trạng chậm kinh ở bất kỳ phụ nữ nào đã có kinh nguyệt. Tuy nhiên, một số yếu tố có thể làm tăng nguy cơ, như dinh dưỡng, tiền sử bệnh trong gia đình, các vấn đề phụ khoa, bệnh mạn tính… Vì vậy, những phụ nữ thuộc nhóm nguy cơ này nên đến khám sớm, thảo luận với bác sĩ chuyên gia để được tư vấn về cách phòng ngừa và giảm thiểu nguy cơ chậm kinh.
Phương pháp chẩn đoán chậm kinh nguyệt
Ban đầu, bác sĩ sẽ tiến hành hỏi về các triệu chứng kinh nguyệt mà chị em gặp phải và điều tra về tiền sử bệnh lý của chính mình cũng như bệnh sử gia đình. Sau đó, bác sĩ sẽ thực hiện kiểm tra phụ khoa để phát hiện các dấu hiệu bất thường trong cơ quan sinh sản. Đối với những chị em chưa trải qua kinh nguyệt, bác sĩ sẽ kiểm tra ngực và cơ quan sinh dục để xác định xem chị em đã trải qua những thay đổi bình thường ở độ tuổi dậy thì hay không.
Do những biến đổi không bình thường trong chu kỳ kinh nguyệt liên quan đến hormone trong cơ thể, nên bác sĩ có thể yêu cầu phụ nữ làm xét nghiệm máu để xác định có mang thai hay không, kiểm tra hoạt động của buồng trứng, tuyến giáp, đo nồng độ hormone nam, prolactin… Trong cơ thể.
Bác sĩ có thể yêu cầu chị em tham gia các kiểm tra bổ sung như siêu âm, CT scan, MRI dựa vào triệu chứng và kết quả xét nghiệm máu để đảm bảo chẩn đoán chính xác hơn.
Cách điều trị chậm kinh
Điều trị tình trạng chậm kinh phụ thuộc vào nguyên nhân được tìm thấy. Trong một số trường hợp, bác sĩ có thể hướng dẫn sử dụng thuốc tránh thai hoặc liệu pháp hormone để khởi động lại chu kỳ kinh nguyệt. Nếu trễ kinh do bệnh lý tuyến giáp hoặc tuyến giáp, điều trị nội khoa có thể được áp dụng. Nếu phát hiện có khối u hoặc tình trạng tắc nghẽn, phẫu thuật có thể được thực hiện.
Hãy lưu ý rằng, chị em nên tham khảo ý kiến bác sĩ để được hướng dẫn điều trị chậm kinh nguyệt đúng cách. Tuyệt đối không nên tự ý sử dụng thuốc hoặc bất kỳ phương pháp điều trị dân gian đồn miệng nào vì có thể làm tình trạng rối loạn kinh nguyệt trở nên nghiêm trọng hơn.
Trung tâm Sản Phụ khoa của Hệ thống Bệnh viện Đa khoa Tâm Anh tụ hợp đội ngũ chuyên gia Sản Phụ khoa với nhiều kinh nghiệm và chuyên môn cao. Chúng tôi sở hữu các thiết bị hiện đại và áp dụng phác đồ thăm khám và điều trị cá nhân hóa cho từng trường hợp cụ thể, nhằm bảo vệ và chăm sóc toàn diện sức khỏe của chị em phụ nữ. Mục tiêu của chúng tôi là giúp chị em sống hạnh phúc, khỏe mạnh và trọn vẹn trong vai trò làm mẹ.
Để hẹn khám và nhận tư vấn từ các chuyên gia Sản Phụ khoa tại Hệ thống Bệnh viện Đa khoa Tâm Anh, xin vui lòng liên hệ đến:.
Làm thế nào để có chu kỳ kinh nguyệt đều đặn?
Để duy trì chu kỳ kinh nguyệt đều đặn hàng tháng, phụ nữ cần chăm sóc vùng kín bằng cách giữ vệ sinh sạch sẽ, đặc biệt là trong thời gian kinh nguyệt, trước và sau khi quan hệ tình dục. Hãy sử dụng dung dịch vệ sinh phụ nữ có độ pH phù hợp. Tránh vệ sinh quá sâu bên trong âm đạo để tránh vi khuẩn xâm nhập và gây viêm nhiễm vùng kín.
Ngoài ra, chị em nên xây dựng và duy trì một lối sống lành mạnh, ví dụ như áp dụng ăn uống khoa học, bổ sung đủ chất dinh dưỡng, thực hiện luyện tập thể dục một cách điều độ kết hợp với thời gian nghỉ ngơi và giấc ngủ hợp lý. Đồng thời, hạn chế và không sử dụng các loại chất kích thích có hại như rượu, bia, cà phê, thuốc lá…
Chị em nên nghiên cứu về các phương pháp thư giãn để tránh căng thẳng và stress kéo dài. Đồng thời, hãy đảm bảo thực hiện kiểm tra phụ khoa định kỳ ít nhất 6 tháng/lần để phát hiện sớm các vấn đề phụ khoa, can thiệp kịp thời và hiệu quả, từ đó tránh những tác động xấu đến sức khỏe và khả năng sinh sản.
Hi vọng những thông tin trên đã giúp chị em hiểu rõ hơn về hiện tượng chậm kinh và cách đi khám để được điều trị đúng phương pháp. Nếu có bất kỳ câu hỏi hoặc thắc mắc nào, chị em có thể liên hệ đến hotline của Hệ thống Bệnh viện Đa khoa Tâm Anh để được sự hỗ trợ và giải đáp từ các chuyên gia Sản Phụ khoa hàng đầu.
